Zorla fazla mesai yaptırılamaz
Soru: Merhaba, çalıştığım firma da bu sıralar işlerimiz çok yoğun ve siparişleri yetiştiremiyoruz. Bu neden ile son iki aydır sürekli fazla mesai yapıyoruz. Tamam patron paramızı veriyor ama ben çok yoruldum ve mecbur tüm personel fazla mesai yapıyor. Bizim bu konuda fikrimiz alınmıyor ve herkes fazla mesai yapacak diye baskı yapılıyor. Artık fazla mesai yapmak istemiyorum. Gerekirse işten de ayrılabilirim fakat 7 senedir çalışıyorum ve istifa edersem tüm haklarımı kaybedeceğim. Bana yardımcı olursanız çok sevinirim, iyi günler.
Cevap:
Merhabalar,
4857 Sayılı İş Kanunu’nuna göre işçiye zorla fazla mesai yaptırılamaz. Fazla mesai yaptıracak işverenin işçisinden yazılı onay almasını zorunlu kılmıştır. Bu onay eskiden her bir takvim yılının başlangıcında yenileniyordu fakat artık bir kere alınması yeterli olabiliyor. Fazla mesai uygulamasında yenilik başlıklı yazımıza göz atabilirseniz, konu ile ilgili detaylara ulaşabilirsiniz.
İşin niteliği veya üretimin arttırılması gibi genel sebeplerle yaptırılan fazla çalışmalar zorunlu fazla çalışma olarak değerlendirilemez.
Bu onay belgesini imzalamamanız durumunda işveren sizi fazla çalışma yapmaya zorlayamaz. Kanun açıkça bunun rızaya dayalı olacağını öngörmüştür. Normal mesai saatleriniz sona erdiğinde fazla çalışmaya onay vermediyseniz bu durumda iş yerinde size fazla çalışma yaptırılması kanuna aykırıdır.
Onayı olmadan fazla çalışma yapan işçi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğü’ne şikayetçi olması halinde işverene idari para cezası yaptırımı uygulanır.
İşçi onayı olmadığı halde fazla çalışma yapmadığı için işten çıkartılırsa bu durumda fesih, haklı nedenle fesih olmayacağı için kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır.
İşçi fazla mesai onayını geri alabilir.
Diyelim ki paraya ihtiyacınız vardı ve işverene fazla çalışma için onay verdiniz ama şuan durumunuz iyi ve artık fazla mesai yapmak istemiyorsunuz. İşverene vermiş olduğunuz bu onayı geri alabilirsiniz. İşvereninize fazla çalışma ile ilgili onay vermeniz ilelebet o iş yerinde fazla mesai yapacağınız anlamına gelmemektedir. Siz ne zaman fazla mesai yapmaktan vazgeçmek isterseniz o zaman işvereninize başvurabilirsiniz. Otuz gün önceden ve yazılı olarak işvereninize başvurarak, daha önceden vermiş olduğunuz fazla çalışma onayınızı iptal edebilirsiniz.
Fazla mesai senelik 270 saatten fazla olamaz
İş yeriniz hangi sektörde olursa olsun, haftalık çalışma süreniz dışında bir takvim yılı içerisinde yapacağınız fazla mesai süresi 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 41. maddesi gereğince 270 saati geçemez. Günlük çalışma süresi ne kadardır?
Kıdem tazminatınızı alarak iş yerinizden ayrılabilirsiniz.
İşçiye bir yıl içinde en fazla 270 saat fazla mesai yaptırılabilir. İşçi fazla mesai ile ilgili rıza gösterse dahi, yılda 270 saatten daha fazla mesai yaptırılması kesinlikle yasaktır. Fazla mesai şahitlerle ispat edilirse geçmişteki ücretler faiziyle birlikte alınır.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, ücreti verilmiş olsa bile 270 saatten fazla yapılan çalışma halinde iş sözleşmesini tek taraflı sonlandıran işçiye, kıdem tazminatının ödeneceğine hükmetti.
Eğer senelik fazla çalışma süreniz 270 saati aşıyorsa, iş sözleşmenizi haklı neden ile tek taraflı olarak feshedebilir ve kıdem tazminatınızı alarak iş yerinizden ayrılabilirsiniz.
Fazla çalışmanın yasak olduğu durumlar nelerdir?
Fazla mesaimi alamıyorum işten ayrılabilir miyim?
