Yıllık izin kullandırılmaması haklı fesih sebebidir
Soru: Merhaba, 2016 yılından bu zamana kadar bir firmada çalışmaktayım. İşlerin çok yoğun olduğu bahanesi ile senelik izin kullanamıyorum. Haklarım nelerdir? İşten ayrılabilir miyim? İşten ayrılırsam kıdem tazminatımı ve kullanmadığım yıllık izin paramı alabilir miyim? Teşekkür ederim.
Cevap:
Merhabalar,
4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 53. maddesi gereğince bir iş yerinde bir senelik kıdem süresini dolduran çalışanlar yıllık izne hak kazanır. Bu kapsamda işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden,
Az olamaz.
İşveren yıllık izin kullandırmak zorundadır.
Yıllık ücretli izin hakkı, işçinin dinlenme hakkı olarak anayasal bir hak olarak düzenlenmiş olup vazgeçilemeyecek olan bir düzenlemedir. Anayasa’nın 50. maddesi’nde “Dinlenmek çalışanların hakkıdır” diyerek ve 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. maddesi’nin 2. fıkrasında, “Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez” denilerek bu hakkın kullandırılması için ilgili yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği uyarınca; işveren iş yerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine göre, yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde verileceğini tayin edebilir.
İşçinin yıllık iznini kullanmak istediği zamandan bir ay önce bu isteğini işverene yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir. Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; iş yerindeki kıdem ve bir önceki yıl iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenir. İşveren işçinin istediği izni kullanma tarihini onaylamak zorunda değildir. Ancak izin sıra ve nöbetleşmesini göstermek üzere hazırlanacak çizelgeler işçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır.
İşveren yıllık izne yönelik takdir hakkını kullanırken hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olacak fiillerde bulunmamalıdır. Yani, işçi hakkı olan yıllık izin tatilini kullanabilir fakat asla izin kullanacağı tarihler konusunda işverenine baskı yapamaz. İşçi, işvereni ile izin tarihleri ile ilgili mutabakat sağlamak durumundadır. İşverenin bu hakkını kötüye kullanmaması durumunda, önemli olan işçinin hangi tarihler de izine çıktığından çok, o dönem için ilgili yıllık izin kullanıp kullanmamasıdır.
Yıllık izin kullandırılmaması haklı fesih sebebidir.
İşçi talep ettiği halde uzun süre işveren tarafından yıllık ücretli izni kullandırmamış ise iş sözleşmesi işçi tarafından haklı sebeple feshedilebilir.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih edebileceği gerekçeleri göstermiştir. Çalışanın yıllık ücretli iznini hak ediş tarihinden itibaren, yeni hak ediş tarihine kadar kullandırmayan işverenin bu davranışı, Ahlak ve İyi niyet kurallarına uymayan davranışlar kapsamına girmektedir. Yargıtayın vermiş olduğu kararlarda bu doğrultudadır.
Siz de 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi‘ne istinaden iş sözleşmenizi haklı neden ile feshedeceğiniz için, kıdem tazminatınızı ve kullanmanız gereken ama kullanamadığınız izin ücretlerinizi işvereninizden tahsil edebilirsiniz.
