Ücretsiz izin kullanmak yıllık izin sürelerini etkiler mi?
Soru: Merhaba, ben işverenim ile anlaşarak sağlık sorunlarından dolayı 2017 yılın tamamında ücretsiz izin kullandım. 2018 ocak ayında tekrardan iş başı yaptım. Şirketimizin 2018 yılı için ücretli yıllık izin planlamasında ismimi göremedim. Kendileri ile yaptığım görüşmede benim yıllık iznimin olmadığını söylediler. Evet ücretsiz izne çıkarken içeride iznim yoktu fakat ben bir şey merak ediyorum. Ücretsiz izin süreleri, yıllık hak edişini etkiler mi? Yardımcı olursanız çok sevinirim, iyi çalışmalar.
Cevap:
Merhabalar, geçmiş olsun.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun çalışanlara verdiği en önemli haklardan biri dinlenme hakkıdır. İş yerinde ki kıdemi en az bir yıl olan işçiler, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. Maddesi‘ne istinaden dinlenme hakkı verilir. Çalışma süresi içerisinde çalışmanın askıda kaldığı durumlarda yıllık izinlerin hak edilme süresi değişebilmektedir. Sözleşmeyi askıya alan en sık karşılaşılan durum ise ücretsiz izin durumlarıdır.
- Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
- Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
- On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden,
Az olamaz.
Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık izin dinlenmek üzere verilen bir izindir. Bu nedenle evlilik, yakının ölümü, doğum izni gibi verilen izinler ve İş Kanunu’nda belirtilen mazeret izinlerinden farklı olarak uygulanmaktadır. Bknz: Mazeret izni nedir?
Yıllık izinde olan kişinin izinli olduğu süreler içerisinde aynı işverende veya başka bir işverenin iş yerinde çalışması da yasaklanarak işçinin dinlenme hakkı güvence altına alınmıştır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 58 Maddesi’nde konu ile ilgili;
Madde 58 – Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.
İfadelerine yer verilmiştir.
Ücretsiz izin senelik izin almanıza engel olur mu?
İşçinin kıdemi, işe başladığı tarihten iş sözleşmesinin sona erdiği tarih arasındaki süredir. Yargıtay’da, işçilerin ücretsiz izin süresinin (Yarg.9.HD.16.1.1996, E.1995/24545, K.1996/62) kıdem süresine dahil edilmeyeceği görüşündedir.
Ücretsiz izinde geçen süreler kıdem tazminatına esas süre bakımından dikkate alınmaz
Ücretsiz izin, işçinin talebi ve işverenin onayıyla alınan bir izindir. Kanunda kuralları ve tanımı tam olarak yer almamakla birlikte, ücretsiz izin kullanılan günler için işveren işçiye ücret ve sigorta primi ödemez. Ücretsiz izin sürelerinde iş sözleşmesi işçi çalışmaya tekrar başlayana kadar askıya alınmış olur.
Ücretsiz izinli olunan zaman işçinin kıdem süresinden sayılmaz. Bu sürelerde çalışmadığı için yıllık izin hesabında da iznin hak edildiği gün ücretsiz izin süresi kadar ileriye gider.
Ücretsiz izin dönüşü yıllık izin kullanabilmeniz için sizin ücretsiz izine başlamadan önce, içeride kullanmadığınız yıllık izninizin olması gerekmektedir. İşvereniniz ile anlaşma yoluna giderek bir yıl boyunca kullanmış olduğunuz ücretsiz izin nedeniyle iş sözleşmeniz askıda olduğu için, ilgili dönem için ücretli yıllık izin hak edişiniz bulunmamaktadır.
Ücretsiz izin kullanmak yıllık izin sürelerini etkiler mi?