Trafik cezası işçinin maaşından kesilebilir mi?
Soru: Merhaba, özel bir şirkette çalışıyorum ve şirket aracı kullanıyorum. Son bir aydır üst üste iki adet trafik cezası yedim ve bu durum yüzünden müdürüm ile tartıştım. Cezaları maaşımdan kesecekleri söylüyorlar. Trafik cezası işçinin maaşından kesilebilir mi? Hatta konu işten çıkarılmaya kadar geldi. Beni, trafik cezası yüzünden işten çıkartma hakları var mı? Trafik cezası işten çıkış nedeni olur mu? Teşekkürler.
Cevap:
Merhabalar,
İşverenlerin çalışanlarına ” iş icabı ” şirket aracı tahsis etmesi, onlara kuralsızca hareket etme hakkı vermemektedir. Evet çalışanlar araç sahibi değiller fakat araç çalışanlara tahsis edildiği için sorumlu oldukları araçlar ile ilgili tüm cezai işlemlerden sorumludurlar.
Örneğin; İşveren, araç kullanımıyla ilgili verdiği talimatta bir hız limiti belirleyebilir. Çalışan bu limitin üzerinde bir hızla trafik cezası yerse, işveren bu cezanın bedelini çalışanın ücretinden kesebilir ve ayrıca bu nedenle işçiden savunma da isteyebilir. Çalışanın sürekli bir şekilde araç talimatlarına aykırı şekilde araç kullanmaya devam etmesi halinde işveren gerekli bildirimleri yaparak işçiyi haklı neden ile işten çıkarabilir. Fakat bu haklı neden ile gerçekleşecek fesihler de işçiye kıdem tazminatının ödenmesi gerekmektedir. Yani işçi bu durumda işinden olur ancak kıdem tazminatına hak kazanmışsa tazminatını alabilir. Fakat kişinin kendi güvenliği ile ilgili bir takım kriterlere dikkat edilmemesi durumunda iş, kıdem tazminatsız işten çıkartılmaya kadar uzanabilir.
Yargıtay, aşağıdaki şartlarda emniyet kemeri takmayan işçinin tazminatsız olarak işten çıkarılabileceğine hükmediyor.
- İşverenin işçiye bu konuda eğitim vermesi ve söz konusu eğitime işçinin katıldığının yazılı bir şekilde belgelenmesi durumunda,
- İşçinin emniyet kemeri takmadığının somut delillerle ortaya konulması durumunda,
- İşçinin emniyet kemeri kullanmadığının ilk tespit edildiği tarihte savunmasının alınması durumunda,
- İşçinin daha önce yazılı olarak uyarılmış olmasına rağmen emniyet kemeri takmamaya devam etmesi durumunda,
Trafik cezasını işveren ödemek zorunda değildir.
Her zaman dediğimiz gibi; İş sözleşmesine tabii olan taraflar ( işçi ve işveren ) her zaman birbirlerine karşı yükümlülüklerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmek zorundadır. Araç olayında da doğal olarak araç kullanıcısının işini özenle yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Burada inisiyatif işverene aittir. Bu konuda işverenin iradesi tartışılamaz. İşveren arzu eder ise yapılan hatadan dolayı karşılaşılan trafik cezasını işçisine ödetme hakkına sahiptir. Cezanın boyutunu bilmiyoruz tabi ki ama, tamamen araç kullanıcısının hatasından kaynaklanan bir trafik cezasının işveren tarafından ödenmesini istemek biraz haksızlık olur. Ayrıca, işverenler size illa ki bir, iki trafik cezası geldiği için sizi işten çıkartamaz. Bir iki tane gelebilecek trafik cezası işçinin iş sözleşmesinin feshi için asla geçerli neden olarak kabul edilmez. Fakat her ne kadar ceza ufak olsa da siz bu ceza durumunu abartır ve sürekli yapmış olduğunuz hatalardan dolayı trafik cezası ile karşı karşıya kalırsanız bu sefer işin rengi değişir.
Sürekli trafikte hata yapıp trafik cezasına maruz kalmanız, yaptığınız iş konusunda özensiz olduğunuz düşünülecek ve doğal olarak bu yaptığınız işi de olumsuz olarak etkileyecektir. Bu durum ne yazık ki işinizi sağlıklı bir şekilde yapmadığınıza işarettir. İşvereninizin sizi yazılı olarak uyardığı halde, halen bu duruma devam ederseniz o zaman işvereniniz sizin iş sözleşmenizi haklı neden ile iş sözleşmenizi feshedebilecektir.
Ayrıca, yargıtay karasında da açıkça belirtilen durumlardan ötürü 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. Maddesi’nin, II-h bendinde dayanarak iş akdinizi haklı bir şekilde derhal feshedebilir. Eğer bu kanun maddesi ile iş sözleşmeniz feshedilecek olursa, kıdem tazminatını alma şansınız da ortadan kalkacaktır.
Özetlememiz gerekir ise şayet;
Kural olarak, işveren nasıl işçisine karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmesini söylüyorsak, aynı durumun işçi içinde geçerli. Şirket tarafından tahsis edilen araç ile problem tamamen araç kullanıcısını bağlamaktadır. İşveren, araç kullanımı ile ilgili bir takım kurallar getirebilir ve araç kullanıcısının aracı nasıl kullandığı, güvenlik tedbirlerine ne kadar riayet ettiğine dair bir takım denetimler yapabilir.
İşçinin tamamen kendi sorumluluğunda olan araç kullanımı sırasında, kırmızı ışıkta geçişin, aşırı süratın ya da yanlış park vb. gibi durumlardan doğan cezaları tabi ki, işçisine ödetme hakkına sahiptir. Bu tartışmasız bir karardır. İşveren bu konuda sorumlu tutulamayacaktır.
Fakat;
Araç kullanıcısının bir kaç defa olağan basit hatalardan dolayı yiyeceği bir kaç trafik cezası nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi söz konusu olmayacaktır. Burada bahsetmek istediğimiz, süreklilik arz eden ve işveren tarafından daha önce defalarca yapılan yazılı uyarılara rağmen devam eden cezalar ile ilgilidir. İşverenin yapmış olduğu tüm uyarılara rağmen araç kullanıcısı bu uyarıları dikkate almaz ise, işveren işçinin iş sözleşmesini kıdem tazminatını ödeyerek feshetme hakkına sahip olacaktır.
Eğer, konu araç kullanıcısının kendi güvenliğini dikkate almamasından kaynaklanıyor ise, bu sefer süreç tazminatsız fesih ile sonuçlanabilir. Bknz: Şirket aracıyla gerçekleşen kaza iş kazası mıdır?
