SGK rapor parası alma şartları
Hepimizin bildiği gibi halk arasında rapor parası olarak bilinen geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanma belirli şartlara bağlanmıştır. Rapor ücreti ise, geçici iş göremezlik belgesine sahip kişinin çalışmadığı günlerine dair işverenden değil Sosyal Güvenlik Kurumundan hak sahibine ödenen ücrettir. Bu neden ile raporlu olarak geçirilen dönemlerde raporlu kişinin gelir kaybının önlenmesi ve mağduriyetlerin olmaması amaçlanmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu‘nda üç çeşit geçici iş göremezlik ödeneği mevcuttur.
- Sigortalı olarak bir iş yerinde çalışmakta olan işçi iş yerinde bir kaza geçirmiş ise veya işiyle alakalı olarak meslek hastalığından ötürü rapor almış ise Sosyal Güvenlik Kurumu‘ndan rapor parası alma hakkına sahiptir. İş kazaları ve meslek hastalıklarından kaynaklanan rapor paralarında herhangi bir prim şartı bulunmamaktadır. 1 günlük sigorta bile yeterlidir.
- Hastalık veya herhangi bir rahatsızlığından dolayı rapor alınmış ise, çalışanın rapor tarihinden önce 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartı ile rapor parası alma hakkına sahiptir.
- Kadın sigortalılar doğum yapması durumunda doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra da 8 hafta olmak üzere doğum parası, rapor parası alma hakkına sahiptir. Çoğul gebelikte süre, doğumdan önce 10 hafta olmaktadır. Doğum yapan kadının rapor parası almasında da doğum raporundan önce yine 90 gün kısa vadeli sigorta primi bulunması şartı aranmaktadır.
SGK rapor parası alma şartları nelerdir?
Rapor parası alabilmeniz için gerekli bazı şartları yerine getirmeniz gerekmektedir;
Hastalık ya da rahatsızlık nedeniyle sağlık kuruluşlarından alınan raporlarda kişinin geçici iş görememezlik ödeneğinden faydalanabilmesi için, rapor tarihinden önceki bir yıl içerisinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerekmektedir. ( İş kazası ya da meslek hastalığı sonucu alınan raporlar da herhangi bir prim şartı aranmamaktadır. )
Hastalık nedeniyle, 1 veya 2 gün gibi az sürelerde alınmış raporlar için Sosyal Güvenlik Kurumu iş göremezlik parası ödememektedir. Hastalık nedeniyle alınan raporlarda Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğini (rapor ödemesini) alınan raporun 3. gününden itibaren ödemeye başlamaktadır. Ancak ilk iki günlük raporun ücretinin işveren tarafından ödeyeceğine dair düzenlenen bir kanun maddesi yoktur. 1 veya 2 gün rapor alanlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından rapor parası ödenmez. Bu yüzden iş göremezlik ödeneği almak için daha süreli raporlar almanız gerekmektedir. Bknz: 2 günlük istirahatin parasını işveren öder mi?
Rapor parası için işveren bildirimde bulunmalıdır.
Rapor parası alabilmek için dikkat etmeniz gereken bir diğer ise rapor bildiriminin işvereniniz tarafından yapılıp yapılmadığıdır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından almış olduğunuz istirahatler bilgileri, işvereniniz tarafından onaylanmak suretiyle tarafınıza ödenmektedir. İşverenler çalışanlarının istirahatli oldukları dönemler ile ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu’na çalışmadığına dair bildirim yapmak ile yükümlüdür. İşveren bu bildirimi tamamladıktan sonra rapor parasından faydalanabilirsiniz.
Ödemeler PTT şubelerinden .
İş göremezlik ödeneği almaya hak kazandıktan sonra ödemelerinizi evinize en yakın PTT şubelerinden tahsil edebilirsiniz. Bu konu ile ilgili detaylı bilgi almak için ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.
20 Temmuz 2017 tarihinden itibaren PTT iş yerlerinden mesai saatleri içerisinde T.C. kimlik numarası üzerinden rapor parası ödeme gününden itibaren iki aylık sürede iş günü sınırlaması olmaksızın ödenecektir. İki aylık süre içerisinde PTT şubelerinden tahsil edilmeyen ödenekler Sosyal Güvenlik Kurumu‘na geri aktarılacaktır. Siz iki aylık süreyi geçirirseniz Sosyal Güvenlik Kurumu ile tekrardan irtibata geçip, rapor paranızın tekrardan PTT şubelerine aktarımını sağlayabilirsiniz. İki aylık süre geçirildiği taktirde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun telefon hizmeti olan Alo 170‘i arayarak ödeneğin tekrardan PTT’ye aktarımını sağlayabilirsiniz.
4/B yani Bağkur kapsamında sigortalı sayılanlara, iş kazası veya meslek hastalığı halinde genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Rapor parası nasıl hesaplanır?
7316 sayılı anme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanun ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 9’uncu maddesinde ” İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki son üç ay içinde; analık ve hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki on iki aydaki 80’inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemez.”
İfadelerine yer verilmiştir.
Böylelikle artık günlük kazanç, rapor başlangıç tarihinden önceki son 12 aya ait toplam kazancın aynı 12 aydaki prim ödeme gün sayısına bölümü ile bulunmaktadır. Yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayaktan tedavilerde ise 2/3’ ü alınarak rapor gün sayısı ile çarpılmakta ve geçici iş göremezlik ödeneğinin toplam tutarı hesaplanmaktadır.
Rapor bitim tarihini takip eden iş günü içerisinde e-Ödenek Programı üzerinden rapora ait kontroller yapıldıktan sonra, sigortalının hak ettiği kazanç tutarı otomatik olarak hesaplanmaktadır. Sigortalının rapor başlangıç tarihinden önceki son bir yıl içinde en az 90 gün prim ödeme gün sayısının bulunması temel koşuldur.
İşe girdiği gün iş kazası geçiren ve adına kazanç bildirilmeyen sigortalının istirahat raporuna ait ödemesi aynı iş kolundaki emsal kazanç dikkate alınarak yapılmaktadır.
Rapor parası yani geçici iş görememezlik hesabında 180 günün önemi.
Geçici iş görememezlik ödeneği hesaplanırken bir diğer kriter ise, hastalık ve analık halinde rapor başlangıç tarihinden itibaren geriye dönük prim şartının 180 gün olmasıdır.
Normal şartlar da prime esas kazançlar ne kadar yüksek olursa olsun, eğer rapor başlangıç tarihinden geriye dönük son bir yıl içerisinde 180 günden prim söz konusu ise, Sosyal Güvenlik Kurumu, ilgili dönemin asgari ücreti aracılığı ile hesaplanan prime esas günlük kazancın iki katından fazla ödeme yapmamaktadır. 2022 Ağustos ayı itibariyle prime esas günlük kazanç alt sınır 215,70 TL.dir.
Böylelikle 180 günden az prim durumunda maksimum günlük kazanç, 431,40 TL. olacaktır.
Özetlememiz gerekir ise şayet;
- 4/a hizmetine tabii, tüm çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu’nun anlaşmalı olduğu tüm sağlık kuruluşlarından rapor alma hakkına sahiptir.
- Genel olarak rapor parası alabilmek için, rapor tarihinden itibaren geriye doğru son bir yıl içerisinde 90 gün kısa vadeli sigorta priminizin olması gerekmektedir. Eğer rapor tarihinden itibaren geriye doğru son bir yıl içerisinde 90 günden az kısa vadeli sigorta priminiz varsa, rapor parasından faydalanamazsınız.
- Eğer rapor alma sebebiniz, iş kazası ya da meslek hastalığından kaynaklanıyor ise, geriye doğru prim şartı olmaksızın, rapor parasından faydalanabilirsiniz.
- Eğer gebelik ile ilgili bir rapor söz konusu ise, yine rapor tarihinden önce, son bir yıl içerisinde 90 gün kısa vadeli sigorta prim şartı bulunmaktadır.
- Sosyal Güvenlik Kurumu, hastalık nedeniyle alınan raporların ilk iki gününün ödemesini yapmamaktadır. Yani 3 günlük rapor alırsanız, sadece 1 günlük rapor parasından faydalanabileceğinizi unutmayın.
- Rapor parası hesabında arık son 3 aylık prime esas kazançlarınız ve prim gün sayınız dikkate alınmamaktadır. Rapor parası hesabında artık rapor başlangıç tarihinizden itibaren geriye doğru son 1 yıl içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmiş olduğunuz 12 aylık prime esas kazançlarınız ve prim gün sayınız hesaplama işleminde dikkate alınmaktadır.
- Rapor başlangıç tarihinizden itibaren geriye dönük son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli Sigorta priminiz var ise, Prime esas kazançlarınız ne kadar yüksek olursa olsun, ilgili dönemin prime esas günlük kazancının iki katından fazla rapor parasından faydalanamazsınız. ( İş Kazası ve meslek hastalıklarında bu durum geçerli değildir.)
- Rapor paranızı, PTT’den tahsil edebilirsiniz. Arzu ederseniz, E-devlet aracılığıyla Sosyal Güvenlik Kurumu ödemeleri bölümünden banka hesabı tanımlama işlemi de yapabilirsiniz. Bu sayede, bu tarz bir ödeneğe hak kazanırsanız, PTT şubesine gitmenize gerek kalmaz. Ödenek direkt banka hesabınıza aktarılır.
- Sosyal Güvenlik Kurumu yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayaktan tedavilerde ise 2/3’ ü tutarı şeklinde ödeme yapmaktadır.