İşveren işçilerinin ücretine zam yapmak zorunda mıdır?
Soru: Merhaba, beş yıldır özel bir şirkette çalışıyorum. İşimden gayet memnundum fakat son iki senedir işverenim maaşıma zam yapmıyor. Bu durumdan şikayetçiyim fakat işimden ayrılırsam kıdem tazminatımı kaybetmek istemiyorum. İşveren işçilerinin ücretine zam yapmak zorunda mıdır? Bu şartlarda işimden istifa edersem kıdem tazminatımı alabilir miyim? Yardımınız için şimdiden teşekkür ederim, kolay gelsin.
Cevap:
Merhabalar,
Bu sadece sizin değil çalışan bazında genel anlamda ülkemizin en önemli sorunlarından biri. Fakat 4857 Sayılı İş Kanunu‘muzda ne yazık ki bu konu ile ilgili herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. İşçi ücretlerine yapılacak zam oranının tarafların imzalamış olduğu iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmelerinde belirlenmesi gerekmektedir. İş sözleşmesinde yapılacak zam oranının ve süresinin belirlenmemesi halinde işveren herhangi bir şekilde zam yapmaya zorlanamayacaktır.
Bu durumda zam yapılıp yapılmayacağı veya yapılacaksa zammın oranı, işçinin performansı, pozisyonu, terfi durumu, enflasyon oranı, sektördeki ve iş yerindeki ücretlerin genel durumu göz önünde bulundurularak işveren tarafından belirlenecektir. Dolayısıyla işçilerin aldıkları ya da alamadıkları zam oranları beklentilerini karşılanmadıkları taktirde gerçekleşecek istifa sonrasında kıdem tazminatı hakkı olmayacaktır.
Ancak işverenlerin emsal işçilere eşit davranması gerektiği de bilinmesi gereken bir diğer konudur. İşçiye yapılacak zammın iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmelerinde belirtilmesi halinde, sözleşmede belirtilen oranda veya hiç zam yapılmaması işçiye haklı nedenle fesih hakkı verir ve iş sözleşmesini haklı olarak fesheden işçiye kıdem tazminatı ödenir. Hemen belirtmek gerekir ki, sözleşmede zam yapılmasına ilişkin bir hükmün yer almaması halinde, işçinin zam yapılmaması veya düşük zam yapılmış olması gerekçesiyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi söz konusu olmayacaktır.
Özetlememiz gerekir ise şayet;
İşveren ile işçi arasında imzalanmış olan iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmelerinde zam yapma taahhüdü bulunmuyorsa, işveren işçisinin ücretine zam yapmak zorunda değildir ve hiç bir şekilde işveren zam yapmaya zorlanamaz. Ayrıyeten İşverenin kendisine zam yapmadığı için işinden istifa eden işçi, kıdem tazminatına hak kazanamaz.
