İşçinin görev değişikliği

İşçinin görev değişikliği

Soru: Merhaba, bir firmada müdür yardımcısı olarak görev yapıyorum. Fakat işverenim pozisyonumun değişeceğini söyledi. Sanırım bulunduğum şubede artık eleman statüsünde çalışacağım söylendi. Açıkçası bu durum çok önemli değil ama ben müdür yardımcısı olduğum için maaşım bazı çalışan elemanlardan daha yüksek. Maaşımda filan bir değişiklik olmaz ise çok problem olmayabilir ama maaşım düşerse nasıl bir yol izlemeliyim? İşçinin görev değişikliği konusunda hakları nelerdir? Bu konuda ki haklarım ile ilgili bana bilgi verebilir misiniz? İyi günler.

Cevap:

Merhabalar,

İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi, bir meslek, pozisyon veya görev için kurulur. Bu ilişki ilk kez düzenlenirken işçi için bir iş görev tanımı belirlenir. Yani siz bir iş yerine ” gel şurada dur para ödeyelim ” mantığıyla girmezsiniz. Genel Müdür olarak, mühendis olarak, öğretmen olarak, işçi olarak işe girersiniz. İlerleyen dönemlerde zaman içinde çalışma hayatının akışına bağlı olarak bu görev tanımlarında kısmen ya da tamamen değişiklik yapılabilir. Yani bir mühendis, bakım sorumlusu olarak görev yapmaya başladığı bir iş yerinde ilerleyen dönemlerde bu görevden daha yüksek olan üretim müdürlüğüne geçiş yapabilir. Bu tarz olaylar iş hayatımızda olağan şeylerdir fakat, bu görev değişikliği noktasında işçi ve işveren arasında tarafların memnuniyetsizliği çok önemlidir.

Görev tanımı nedir?

İş tanımı ya da görev tanımı, çalışanların yapacağı işin içerdiği görevlerin, sorumlulukların ve iş özelliklerinin bütününe denmektedir. Personele görevleri ve sorumluluklarını yazılı olarak tüm detayları ile bildirmek iş ilişkisi sürerken yaşanacak olası anlaşmazlıkların önüne geçmesi açısından yüksek önem arz etmektedir.

4857 Sayılı İş Kanunu’nda Madde 25/II h bendinde belirtilen “ İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.” işverene iş sözleşmesini bildirimsiz olarak derhal feshetme hakkı tanımaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde görev tanımının önemi daha iyi kavranmış olacaktır.

Personele iş tanımında bulunan işler haricinde bir iş yaptırmak neredeyse imkansızdır. Bir şirkette görevli olan en üst düzey yöneticinin bile yapılmasını istediği bir işi işçi iş tanımında olmadığı için reddetme hakkına sahiptir.

Görev değişikliğini kabul etmeyen işçi nasıl bir yol izlemelidir?

İş Kanunu madde 22’de belirtilen “çalışma şartlarında esaslı değişiklik” lafzındaki “esaslı” kelimesi; çalışma şartlarında yapılan değişiklikle işçinin iş şartlarının belirgin bir şekilde zorlaştırılmış olmasını ve işçi aleyhine bir durum ortaya çıkmasını ifade etmektedir.

Güvenlik personeli iken rızası olmadan yemekhane personeli olması ya da şoför olarak çalıştığı iş yerinde görevi temizlik işleri olarak değiştirilmesi, bu işçilerin çalışma şartlarında esaslı bir değişiklik olarak kabul edilecektir.

Görev değişikliğini kabul etmeyen işçi, işverenin kendisine yazılı olarak ilettiği görev değişikliği bildirimine 6 iş günü içinde yazılı dönüş yaparak görevi kabul etmediğini iletir. İşveren görev değişikliği için geçerli nedenlerini belirterek iş sözleşmesini bildirim sürelerine uyarak ve işçiye tüm haklarını ödeyerek feshedebilir. Bu durumda işçi İş Kanunu 17 -21. maddeleri hükümlerine göre mahkeme yoluyla işe iadesini talep edebilir.

İşçinin yukarıda belirtilen durumdan dolayı işverence işine son verilmesi kıdem tazminatı ve ihbar süreleri/tazminatı durumlarını ortadan kaldırmayacaktır.

Görev değişikliği ile ilgili işçinin fesih hakkı

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesinde, çalışma koşullarında esaslı değişiklik sebebiyle İşveren işçinin iş sözleşmesini haklı olarak feshedebileceği öngörülmemiştir.

Fakat işçiye eski görevinde çalışma hakkı verilmemesi ve rızası olmamasına rağmen değiştirilen görevde çalışmaya zorlanması durumunda işçinin iş sözleşmesini haklı feshi söz konusu olabilecektir. Bu durum işçinin “çalışma şartlarının uygulanmaması” anlamına geldiğinden 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24/II-f bendinde belirtilen nedenlerden ötürü işçi haklı fesih hakkını kullanabilecektir. Bu durumda işçinin ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadadır. İşçi sadece kıdem tazminatı hak kazanmaktadır.

Görev değişikliği sonrası fesih hakkı doğurmayan haller nelerdir?

İşçinin uzun süredir çalıştığı ve ustalık kazandığı görevinden alınarak, vasıf gerektirmeyen başka bir bölümde çalışmaya zorlanması, iş şartlarında esaslı ve işçi aleyhine sonuç veren bir değişikliktir.

Her görev değişikliği esaslı çalışma şartı değişikliği olarak kabul edilmez. Bu nedenle;

İşçinin mesleğine, konumuna, saygınlığına zarar vermeyen,
Ücret ve yan haklarında işçi aleyhine bir durum oluşturmayan,
İşçinin sürdürmekte olduğu görevine eşdeğer bir pozisyon olması,
İş tecrübesine veya becerilerine uyan bir göreve atanması esaslı bir değişiklik olarak kabul edilmeyebilir ve bu değişiklikler nedeniyle işçinin haklı nedenle fesih hakkı oluşmamaktadır.