İş yerine müfettiş gelirse ne yapacağız?
Soru: Merhaba, sanırım bir işçimiz bizi bizi şikayet etmiş. Daha önce başıma hiç gelmediği için merak ediyorum, müfettiş geldiği taktirde ne yapacağız? İş yerine müfettiş gelirse ne yapacağız? Bakanlık her şikayeti dikkate alıyor mu? Bizden hangi evrakları talep edebilir ?Ön hazırlık yapabilmek adına bana bilgi verebilme şansınız var mı? Böyle bir durum ile karşı karşıya kaldınız mı? Yardımlarınız için çok teşekkür ederim.
Cevap:
Merhabalar,
Zaman zaman gerek rutin, zaman zaman ise bir şikayet sonrasında iş müfettişleri tarafından gerçekleşen denetimler işverenleri oldukça tedirgin etmekle beraber bu biraz da işyerinin yasa dışı bir şeyler yapmasından kaynaklanmaktadır. Sonucta herşeyi usülüne göre yapmakta olan bir iş yeri herhangi bir problem yaşamayacağını bilir ve denetimi gayet başarılı bir şekilde atlatabilir. Öncelikle işverenlerin iş hukukuna, iş kanununa uygun bir şekilde çalışıp çalışmadığını gözden geçirmesi ve varsa bir yanlışı düzeltmesi yararlarınadır. Çünkü bu zamana kadar herhangi bir denetim ile karşılaşmaması bundan sonra da karşılaşmayacağı anlamına gelmiyor bu durum ile herkes karşı karşıya kalabilir.
Bakanlık genellikle yapılan her şikayeti dikkate almak ile mükelleftir. Sonuçta ortada bir iddaa var ve buna kayıtsız kalamazlar. Bu neden ile eğer iş yeriniz ile ilgili şikayet olduğuna eminseniz, iş müfettişleri ilk fırsatta kapınızı çalacaklardır.
Ama burada bilmeniz gereken en önemli şey, iş müfettişi sizin şirketinize ceza yazmak için değil, iş yerinizde ki olası uygunsuzlukları düzeltmek için gelecek olduğudur. Bu neden ile yapmanız gereken en önemli şey, müfettişi yanıltmaya çalışmayın. Olmayan bir şeyi varmış gibi, var olan bir şeyi yokmuş gibi beyan etmeyin. Tedirgin olmayyın, bir hata ya da bir eksik söz konusuysa, müfettiş bunu tespit eder etmez, ” Aaa size ceza kesmek durumundayım. ” demez.
Örnek vermek gerekirse;
4857 Sayılı İş Kanunu‘na göre gece çalışması normal de 7,5 saat ile sınırlıdır ama sizin şirketiniz de gece çalışması 11 saat sürüyor. Müfettiş bunu farkettiği zaman size; “ Gece çalışması maksimum 7,5 saat olacak, bu şekilde çalışamazsınız, en kısa sürede bunu düzeltin. ” diye telkinde bulunur. Pat diye ceza kesmez. Yani müfettiş yukarıda da bahsettiğimiz gibi iş yerinizde ki uygunsuzlukların tespiti için şirketinizde bulunuyor, sorgusuz sualsiz ceza kesmek için değil.
Öncelikle iş müfettiği şirketinize gelip denetim yapacağını söylediği taktirde, sakin olun ve kendisine bir oda tahsis edin. İş müfettiği kısa bir tanışma ve ön görüşme sonrasında şirketinize hangi nedenden ötürü geldiğini sizlere söyleyecektir. Eğer bir şikayet üzerine geldiyse, genellikle konuyu dağıtmadan sadece şikayet konusu ile ilgili belgeleri sizden talep eder. Rutin bir denetim söz konusuysa, tüm evraklarınızı talep edebilir. ( puantaj, tahakkuk, personel isim listesi, yıllık izin listesi vb.)
Örnek vermek gerekir ise;
Diyelim ki bir çalışanınız, sadece çalışma saatleriniz ile ilgili şikayette bulunduysa, sizden sadece puantaj kayıtlarınız istenir. Ya da işçi ücretleri ile ilgili bir problem varsa, bu sefer sizden maaş bordroları ve ödemeler ile ilgili evrakları talep eder.
Fakat genellikle konusu dışında bile olsa hemen hemen tüm iş müfettişleri denetim sonucunda sizden aşağıdaki belgeleri talep eder.
- Personel isim listesi ( İşe giriş tarihleri, doğum tarihleri, ücreti ve ikametgah adresi bulunmak zorunda )
- İşçi bordroları,
- Maaşlar banka kanalı ile yatıyor ise banka dekontları,
- Puantaj kayıtları,
Yukarıda sıraladığımız 4 unsur, iş müfettişleri için olmazsa olmazlardandır.
Siz bu evrakları müfettişe sunduktan sonra müfettiş sizden işçiler ile görüşmek istediğini söyleyecek ve personel isim listesinden kendisinin belirlediği ( sayı ile ilgili net bir şey söyleyemeyiz ) işçiler ile birebir görüşme yapacak. Müfettiş bu sayede iş yerinde ki çalışma koşullarını daha sağlıklı bir şekilde anlayacak ve karar kararını verecektir.
İşçiler ile olan görüşme sona erdikten sonra, iş müfettiği yapmış olduğu denetim ile ilgili bir tutanak tutup size denetim sonuçlarını tebliğ edecektir. Eğer bir problem söz konusuysa, size ortalama 30 gün içerisinde bu problem ortadan kaldırmanızı, 30 gün sonra tekrardan şirketinize geleceğini ve problemlerin devam etmesi halinde şirketinizin idari para cezası ile karşı karşıya kalacağını yazılı ve imzalı bir şekilde kayıt altına alacaktır.
Müfettişin iki nüsha halinde hazırladığı ve tarafların imzaladığı tutanaklar sizin için büyük önem arz etmektedir. Tutanakları güvenli ve kolay ulaşılabilir bir ortamda muhafaza etmeniz her zaman menfaatinize olacaktır. İlerleyen dönemler de şirketinizin karşılaşacağı farklı bir denetim esnasında gelen bir başka müfettiş sizden bu tutanakları talep edebilir.
İş yerine müfettiş gelirse nelere dikkat etmemiz gerekmektedir?