İş görmekten kaçınma hakkı nedir?
Çalışma hayatımızda ki temel yapı taşı işverenler ile imzalamış olduğumuz iş sözleşmeleridir. İmzalamış olduğumuz iş sözleşmeleri birçok unsurdan meydana gelse de ana unsur ücret kavramıdır.
İşveren, işçilerin ücretleri zamanında ödenmesi, çalışanların gerek günlük ihtiyaçları gerekse uzun vadeli planlar için oldukça önemlidir. İş sözleşmesinin kurulmasıyla işçi işin niteliğine göre emek vermek, bir şey üretmek vb. taahhütlerde bulunduğu gibi işverenlerde bu tahahhütler karşılığında işçilere karşı ücret ödeme borcu altına girmektedir. Kaldı ki İş Hukuku ücreti işçinin fiili çalışmasının karşılığı olarak düşünmemekte; işçinin çalışmadığı ya da çalışamadığı durumlarda da kendisine geçineceği ücretin verilmesi gereğine inanmaktadır.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen tarafların bir takım yaptırımlara maruz kalması kaçınılmazdır.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 34. Maddesi’nde konu ile ilgili;
’’Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.’’
İfadelerine yer verilmiştir.
İş görmekten kaçınma şartları nelerdir?
- Hak edilmiş ve muaccel hale gelmiş ücret alacağının tümünün ya da önemli bir kısmının ödenmemiş olması,
- Ücretin ödenmemesine mücbir (zorlayıcı) bir sebebin yol açmamış olması,
- Ücretin ödenmesi gereken tarihten itibaren yirmi gün geçmiş olması (kanunen öngörülen gecikme süresinin beklenilmesi)
İş görmekten kaçınan işçi işten çıkartılabilir mi?
Ücreti zamanında ödenmediği için iş görme borcunu yerine getirmeyen işçilerin, bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca bu durum işçi için haklı fesih sebebi sayılır ve işçi bu durumda ihbar süresini beklemeden iş sözleşmesini feshedebileceği (işten ayrılabilir – istifa edebilir) gibi, işyerinde en az bir yıllık çalışma süresinin de doldurmuşsa işverenden kıdem tazminatı talep edebilir.
İş görmekten kaçınma hakkı nedir?
