Oldukça sık karşılaştığımız bir durum da fiilen çalışmadan sigortalı olmak yani Sosyal Güvenlik Kurumu nazarında sahte sigortalı olmaktır. Eşimin de emekliliği olsun onu arkadaşımın dükkanında sigortalı göstereyim, primlerini ben öderim ya da babamın emekliliğine çok az kaldı, senin şirketinde biraz sigortalı olabilir mi? “Ya bizim çocuk sizin şirkette sigortalı gözüksün” sözleri çok masumane ve iyi niyetli olarak gözüküyor ama Sosyal Güvenlik Kurumu bu durum konusunda oldukça net. Fiilen çalışma olmadığı sürece asla sigortalılık durumunu kabul etmiyor ve bunu yapan ve yapılması konusunda yardımcı olan işçi ve işveren statüsünde ki herkesin canını yakıyor. Kişilerin niyetini tabiki kötüleyemeyiz fakat bu yapılan uygulama hem sizin hemde sigortalı gözükecek olan şirket için son derece tehlikelidir.
” Ya biz yapalım, bula bula devlet bizi mi bulacak, bir şey olmaz ” vb. gibi düşüncelere kapılmanız da gayet doğal fakat, son iki senede yaklaşık 400 binden fazla sahte sigortalılık durumu tespit edildiğini ve ceza uygulamasına gidildiğini de sizlere hatırlatmak isteriz.
Sahte sigortalılık nedir?
Sahte sigortalılık fiilen herhangi bir yerde çalışmadığı halde çalışıyormuş gibi gösterilmek suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun tüm haklarından faydalanma durumuna sahte sigortalılık denilmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sağladığı haklar nelerdir?
Fiilen çalışmadığı halde kişi;
- Eksik olan emeklilik primleri için bir yerde sigortalı gözüküp, emekli olmak için sahte sigortalı olabilir,
- Kadın doğum ile ilgili sağlık hizmetlerinden ve istirahat parasından faydalanmak istiyor ise, sigortalı gözükmek istiyor olabilir.
- Kişi, olası bir rahatsızlık nedeniyle, sağlık hizmetlerinden faydalanmak için sigortalı gözükmek istiyor olabilir.
Yukarıda sıraladığımız nedenler gayet makul ve anlaşılır nedenler fakat fiilen çalışmadan sırf bu haklar için çalışmadığınız bir yerde sigortalı gözükürseniz ilerleyen dönemlerde hem sizin hemde sigortalı gözüktüğünüz şirket ile ilgili ciddi sorunlar yaşanabilir.
Sahte sigorta yapan işçiye ceza
- Öncelikle bilmenizde fayda var. Bu durum Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından içinde bulunduğunuz durum fark edilir ise, yatırmış olduğunuz tüm primler iptal edilir ve ödediğiniz prim tutarları tarafınıza asla iade olmaz.
- Fark edilmedi ne güzel ben emekli oldum diye sevinmeyin. Sosyal Güvenlik Kurumu bu konu ile ilgili geriye dönük işlem yapabilecek yetkiye sahiptir. Fark edilir ise, prim iptali ile karşılaşacağınız için emekliliğiniz iptal olur ve olayın tespit edildiği tarihe kadar ne kadar emekli maaşı aldıysanız, yasal faizi ile birlikte sizden geri tahsil edilir.
- Sahte sigortalılık nedeniyle işçi hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 204,205 ve 207. maddeleri gereğince suç duyurusunda bulunulanacaktır.
- Eğer, sahte sigortalılık dönemi içinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sağladığı haklardan faydalandıysanız. ( istirahat ödeneği, sağlık hizmetleri vb. ) tüm ödenekler yasal faizi ile sizden geri tahsil edilir.
İşte olası bir tespit durumunda sonuçlar bu kadar ağırken, böyle bir yola başvurmak ne kadar sağlıklı olur? Gerisi sizin bileceğiniz iş.
Peki ceza sadece sahte sigortalı olarak çalışan kişilere mi? Sahte sigortalı çalıştıran işverenlere ceza yok mu? Tabi ki var. Sosyal Güvenlik Kurumu doğal olarak bu tarz durum içinde olan işverenleri de unutmuyor.
Sahte sigorta yapan işverenlere ceza
- Öncelikle eğer bu durum tespit edilir ise, kaç kişi var ise ve ne kadar sahte sigortalılık süresi var ise ilgili dönemin brüt asgari ücret tutarından bir ceza ile karşılaşıyor.
Bu durumun öneminden bahsetmek istersek şayet; Şuan brüt asgari ücretin 2,558,40 TL olduğunu varsayacak olursak ve sahte sigortalılık durumu 24 ay ise, 2558,40*24 yaptığımızda çıkabilecek rakam oldukça ciddi boyutlara ulaşacaktır.
- Olayın tespitinden sonra işveren eğer herhangi bir teşvik indirimden faydalanıyor ise bunların tamamı iptal edilecektir.
- İşveren de aynen işçi gibi dolandırıcılık yaptığı için Türk Ceza Kanunu’nun 204,205 ve 207. maddeleri gereğince suç duyurusunda bulunulanacaktır.
- İşveren denetime tabii tutulacaktır. Sonuçta ilk etapta sahte sigortalı tespit edilmesi, diğer çalışanları da zan altında tutacaktır ve tüm kayıtlar kontrol edilecektir.
- Sahte sigortalının faydalandığı tüm hakların işverenden tahsil edilme riski de mevcuttur. ( Sigortalı ödeyemez ise )
