Sağlık kuruluşları tarafından Kadın işçilere doğum öncesi ve sonrası için doğum iki adet rapor verilmektedir. Genel olarak bu rapor süreleri tekil gebelik geçiren kadınlar için 8+8 16 hafta, çoğul gebelik geçiren kadınlar için ise, 10+8 18 hafta olarak belirlenmektedir. Verilen ilk rapor kadın işçinin hamileliğinin 32. haftasında başlayıp, doğum gerçekleştiği tarihte sona ermektedir. Diğer rapor ise doğum gerçekleştikten sonra alınan rapordur. İlk etapta kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta yani bu süreçte toplamda minimum 16 hafta çalıştırılması yasaktır. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde doktorunda yazılı onayı olmak şartıyla kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda, izne ayrılacağı tarih en fazla gebeliğin 37. haftası olacaktır.
Bu süreçten sonra hamile işçinin iş yerinde çalışmaya devam etmesi kesinlikle yasaktır. Doğum iznine doktor izni ile geç ayrılan kadın işçinin çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Yani doğum öncesi 32. haftada başlayan kadın işçi, doktor izni ile 37. haftada başlar ise, doğum gerçekleştikten sonra ki yasal hakkı olan 8 haftalık istirahat süresine, doğumdan önce çalıştığı 5 haftayı da ekleyebilir. Böylelikle, doğum sonrası izni kadın işçinin 13 hafta olacaktır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Yani çoğul gebelik döneminde doğum öncesi izin on haftadır.
Tabi tüm bu sürelerin yanında bir de ister istemez insanlar ne kadar doğum parası alıp almayacaklarını da merak ediyor. Bu yazımız da doğum nedeniyle istirahat alan ve sonrasında ne kadar doğum parası alacağınıza dair detayları bulabilirsiniz.
Doğum parasından faydalanma şartları nelerdir?
Doğum parasından faydalanabilmesi için, kadın işçinin bir takım şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Bunları sıralayacak olursak şayet, kadın işçinin;
- Doğum gerçekleştiği tarihte sigortalılığın sona ermemiş olması,
- İstirahat dönemlerinde iş yerinde çalışmamış olması,
- Doğumun gerçekleştiği tarihten geriye dönük bir yıl içerisinde en az doksan gün kısa vadeli sigortalılık priminin yatırılmış olması,
- Doğumun gerçekleşmesi,
Şartlarını yerine getirmesi erekmektedir. Eğer bu şartlardan bir tanesinde bile eksiklik durumu söz konusu olursa, kadın işçi doğum öncesi ve doğum sonrası istirahat ödeneğinden faydanamayacaktır.
Doğum parası hesaplama
Biraz önce de bahsettiğimiz gibi, 16 haftalık bir doğum izni süreniz var. Bunun 8 haftasını doğumdan önce, 8 haftasını ise doğumdan sonra kullandınız. Yani normal şartlar da toplamda 112 gün raporlusunuz.
Hesaplama yapabilmek için ilk önce son 3 aylık brüt maaşınızı bilmeniz gerekmektedir. 3 aylık brüt maaşınızı topladıktan sonra 90’a böldükten sonra günlük kazancınızı bulabilirsiniz.
Doğum parası hesaplama işlemi için dilerseniz örnekleyerek devam edelim;
Son üc aylık brüt maaş;
Aralık : 3.700,00 TL.
Ocak : 3.870,00 TL.
Şubat : 3.900,00 TL.
Olsun ve bu son üç aylık brüt maaşımızı toplayalım ve 90’a bölerek günlük kazancımızı bulalım.
Üç aylık brüt kazancımızın toplamı 11.470 TL.
Şimdi günlük kazancımızı bulalım. 11.470/90 = 127,44 TL.
Normal şartlar da hepimizin bildiği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu; aldığımız geçici iş görememezlik nedeninin iş kazası ya da meslek hastalıklarından kaynaklanmadığı durumlarda günlük kazancımızın 3/2’si tutarında ödeme yapacaktır. Bu durumda biz de günlük kazancımızın 3/2’sini hesaplamamız gerekiyor.
127,44/3*2=84,96 TL. Günlük kazancımızın 3/2’si.
Şimdi tek bir işimiz kaldı, günlük kazancımızı rapor aldığımız gün sayımız ile çarpacağız. Fakat hatırlatmakta fayda var; Sosyal Güvenlik Kurumu iş kazası ve meslek hastalıklarından kaynaklanan bir durum söz konusu değil ise, rapor sürelerini 3. Gününden başlayarak ödemeye başlar.
Doğum yapan kadın işçi, doğum öncesi ve doğum sonrası iki adet rapor alacaktır. Her ne kadar bu iki rapor arasında herhangi bir gün boşluğu olmasa da zaman zaman SGK uygulamalarında hata ile karşılaşıyoruz. Bu nedenle iki ihtimali de göz önünde bulundurmanızı tavsiye ediyoruz. Yani doğum öncesi raporun ödeme hesabı nasıl ki 2. Günden itibaren başlıyor ise, doğum sonrası raporda da 2. Günden itibaren hesaplanabilir. Siz burada minimum 2, maksimum 4 günlük bir kesinti olarak hesaplamaya dahil edilebilirsiniz.
Eğer herhangi bir sorun yaşanmaz ve toplamda 112 gün rapor alır ve sadece iki gün kesinti yaşarsanız;
84,96*110 = 9.345,60 TL. doğum istirahatinden faydalanabilirsiniz.
Eğer, ikinci raporda da ekstra bir kesintiye uğrayacak olursanız;
84,96*108 = 9.175,68 TL. doğum istirahatinden faydalanabilirsiniz.
Doğum parasını nasıl tahsil ederim?
Doğum paranızı iki kere olacak şekilde herhangi bir PTT şubesinden, üzerinde T.C. kimlik numaranızın yazdığı bir kimlik kartınız ile rahatlıkla tahsil edebilirsiniz.
Doğum öncesi aldığınız rapor paranızı, doğum gerçekleştikten sonra, doğum sonrası almış olduğunuz ikinci raporunuzun parasını ise, rapor bitiş tarihinizden itibaren PTT şubelerinden tahsil edebilirsiniz. Ayrıca, rapor paranızın kaç lira olduğunu ve PTT şubelerine yatırılıp yatırılmadığını E-devlet şifreniz varsa, turkiye.gov.tr adresinden, geçici iş görememezlik ödeme sorgulama bölümünden de görebilirsiniz. En azından bu şekilde işlem yaparsanız, acaba param yattı mı? Gidersem paramı alabilir miyim? Gibi soru işaretlerini yok etmiş olursunuz ve böylelikle gittiğiniz zaman eliniz boş dönme riskinizi sıfıra indirmiş olursunuz.
Ayrıca, gene turkiye.gov.tr adresi aracılığıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bazı devlet ve özel bankalar ile imzaladığı protokoller neticesinde, arzu ederseniz geçici iş görememezlik ödeneğinizi, direk banka hesabınıza yönlendirebilirsiniz. Hak ettiğiniz ödenek tutarı, günü geldiğinde, Sosyal Güvenlik Kurumu sistemine tanımlayacağınız banka hesabınıza yatırılacaktır.
