Çocuğu hastalanan işçi refakat izni alabilir mi?
Soru: Merhaba, özel bir şirkette görev yapmaktayım. Çocuğumun sağlığına kavuşması için bir süre tedavi görmesi gerekiyor fakat ne yazık ki benden başka ilgilenebilecek kimse yok. Ben işverenimden refakat izni talebinde bulunabilir miyim? Benim böyle bir hakkım var mıdır? Çocuğu hastalanan işçi refakat izni alabilir mi? Refakat izni ile ilgili bir kanun maddesi bulamadım, bana bu konuda yardımcı olursanız çok sevinirim. Kolay gelsin.
Cevap:
Merhabalar,
Eğer özel sektör çalışanı iseniz maalesef yasal olarak böyle bir hakkınız bulunmamaktadır. Devlet memurlarına, hasta yakınları için üç aya kadar tanınan ücretsiz refakat izni ne yazık ki 4857 Sayılı İş Kanunu‘nda yer almamaktadır.
4857 Sayılı İş Kanunu sadece doğum yapan annelere veya evlat edinen ebeveynlere 6 aya kadar ücretsiz izin hakkı tanımaktadır. Ayrıca, engelli veya kronik hastalığı olan çocukların ebeveynleri mazeret izninden yararlanabilmektedirler.
Ancak, işçi ve işverenin karşılıklı olarak anlaşmaları halinde bu işlem uygulanabilir.
İşçiye refakatçi izni verilip verilmeyeceği hususu, bireysel iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde bu konuda herhangi bir hüküm bulunmaması halinde, işverenlerin takdirinde bulunmaktadır. İşveren dilerse, ücretli izin, dilerse ücretsiz işlemi yapabilir, işçinin böyle bir durumda işverenine karşı herhangi bir yaptırımı bulunmamaktadır.
Hasta çocuğun doktora götürülmesi veya belli bir süreyle bakımı için başvurulan diğer bir çözüm annenin yıllık iznine mahsuben izin kullanması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilindiği üzere yıllık izinler son değişiklikten sonra “bir kısmı 10 günden az olmamak üzere bölünerek kullanılabilmektedir.” İnsani bir durumla karşılaşan işveren de bu gibi durumlarda iznin bölünmesine muvafakat etmektedir.
Engelli çocuğun tedavisine refakat
Refakat izni, sadece engelli ve kronik hastalığı olan çocuklar için aşağıda belirtilen koşullarda ücretli mazeret izni verilmektedir.
- Çocuğun en az %75 engelli olması veya kronik hastalığının bulunması,
- Engel veya hastalığın doktor raporuyla tespiti,
- Ebeveynlerde sadece birisi tarafından yılda kesintisiz en çok 10 gün süreyle bir defada kullanılması.
Söz konusu düzenleme İş Kanunu “Mazeret izni” başlıklı Ek 2. Maddesinde yer almaktadır “(Ek: 4/4/2015-6645/35 md.)
İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde üç gün, eşinin doğum yapması halinde ise beş gün ücretli izin verilir.
İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli izin verilir.”
