Kısmi süreli çalışanlarda yıllık izin kullanımı nasıldır?
4857 sayılı İş Kanunu ile haftalık normal çalışma süresi 45 saat olarak düzenlenmiştir. Bu süre işin gereklerine bağlı olarak haftanın günlerine farklı biçimde dağıtılabilmektedir. Haftalık çalışma süresinin belirlenen normal çalışma süresinin önemli ölçüde altında belirlendiği ve uygulandığı durumlarda, bu çalışmalar kısmi süreli çalışma (part-time) olarak tanımlanmaktadır.
Bir çalışmanın kısmi süreli çalışma olarak kabul edilebilmesi için, haftalık çalışma süresinin en fazla normal haftalık çalışma süresinin 2/3’ü (30 saat) olması esastır.
Haftalık olarak 30 saat veya daha az çalışan bir işçi kısmi süreli çalışan olarak değerlendirilecektir. Kısmi süreli çalışmalarda işçinin yasal hakları bakımından tam süreli çalışma ile orantılı uygulamalar yapılacak, bunun ötesinde yasa ve iş sözleşmesi ile sağlanmış haklar yalnız kısmi süreli çalışma gerekçesi ile ortadan kaldırılamayacaktır. Kısmi süreli çalışan işçilerin sigorta bildirimleri çalıştıkları saatlerin güne çevrilmesi sonucunda oluşan prim günleri esas alınarak yapılacaktır. Bu hesaplama her bir 7,5 saatlik çalışma 1 gün olarak kabul edilerek, gün kesirleri tam gün alınarak yapılacaktır
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile ilgili, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 13. Maddesinde;
Kısmi süreli ve tam süreli iş sözleşmesi
Madde 13 – İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir.
Kısmî süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.
Emsal işçi, işyerinde aynı veya benzeri işte tam süreli çalıştırılan işçidir. İşyerinde böyle bir işçi bulunmadığı takdirde, o işkolunda şartlara uygun işyerinde aynı veya benzer işi üstlenen tam süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçi esas alınır.
İşyerinde çalışan işçilerin, niteliklerine uygun açık yer bulunduğunda kısmî süreliden tam süreliye veya tam süreliden kısmî süreliye geçirilme istekleri işverence dikkate alınır ve boş yerler zamanında duyurulur.
İfadelerine yer verilmiştir.
Kısmi Süreli Çalışanlarda Yıllık İzin Kullanımı ile ilgili İş Kanunu üzerinde açık bir hüküm bulunmamaktadır. 4857 Sayılı İş Kanununun 53. maddesine göre; işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Yıllık ücretli izin sürelerine ilişkin kanun kapsamındaki çalışma süreleri;
- 1 ile 5 yıl arasında olanlara (5 yıl dahil) 14 gün,
- 6 ile 14 yıl arasında olanlara 20 gün,
- 15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gündür.
Bununla birlikte, 18 ve daha küçük yaştakilerle, 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamayacaktır.
Yıllık ücretli izin uygulamasında işverenleri ve işçileri en çok sıkıntıya sokan konulardan biri de kısmi süreli çalışanların yıllık ücretli izin hak edişi ve kullanım sürelerinin nasıl uygulanacağıdır.
Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 13.maddesinde;
“Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı işleme tabi tutulamaz.
Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır.
Yukarıdaki esaslara göre izine hak kazanan kısmi süreli ya da çağrı üzerine çalışan işçilerle tam süreli çalışan işçiler arasında yıllık izin süreleri ve izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamaz.”
İfadelerine yer verilmiştir.
Konuyu özetleyecek olursak şayet;
Yıllık izin hesabında ve işçinin yıllık izin kullanımında işçiler arasında herhangi bir ayrım yapılması durumu söz konusu değildir. Tam zamanlı olarak çalışan bir işçinin yıllık izin hakları, kısmi süreli çalışan işçi için de geçerlidir.
Kısmi süreli çalışanlarda yıllık izin kullanımı
