İşveren zorla izin kullandırılabilir mi?
Yıllık izin hakkı 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 53. maddesi gereğince, tüm işçilere sunulan bir haktır. İlgili kanun gereğince, İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Bknz: Deneme süresi ile ilgili merak edilenler
İşveren yıllık izin kullandırmak zorundadır.
4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 54. maddesi gereğince ise, işverenler işçilerine hak edilmiş olan işçilere yıllık ücretli izin vermelidir. bununla beraber işçilerin hak kazandıkları izinlerin belirlenen takvim süresi içerisinde kullanılması şartı getirilmiştir. Yani hiç bir şekilde yıllık ücretli izin hakkının ertelenmesi söz konusu değildir.
Normal şartlar da işverenin önceliği işçilerinin senelik izine çıkarmaktır. Bunu hiç bir işveren gönüllü olarak yapmaz. Bu işveren için yasal yükümlülüktür. İşçiler eğer belirlenen dönemler de yıllık ücretli iznini kullanmaz ise, burada ki yasal yükümlülük işçide değil, işverendedir. İşverenler de zaman zaman işçilerine yıllık izin kullanma talimatı verebilir. Bu gayet normal bir uygulamadır. Burada önemli olan, işverenin tüm işçilere aynı mesafe de yaklaşması ve işi yokuşa sürmemektedir. Bunun dışında işverenlerin işçileri zorla senelik izine çıkarma hakkı tabi ki vardır.
Yıllık izin tarihlerini kim belirler?
Bu konu ile ilgili açıkça söylemek gerekir ise her kafadan bir ses çıkıyor. İşçi istediği tarihte izine çıkmak istiyor, işveren ise işin durumuna göre planlama yapmak istiyor.
Hepimizin bildiği gibi, bir işletmenin asıl amacı, işin bir şekilde sürekliliğini sağlamak, kar etmek üzerine kuruludur. İşletme içerisinde ki bu işleyişin sağlıklı bir şekilde yürümesi için gerekli olan yapı taşlarının en önemli kısmını o iş yerinin çalışanları oluşturur. Bu neden ile yıllık ücretli izin tarihlerinin belirlenmesinde son söz muhakkak işverende olacaktır. Burada önemli olan işçinin hangi tarihler de izne çıktığı değil de, hak ettiği izinleri ilgili takvim yılı içerisinde kullanıp kullanmadığıdır. Bu neden ile yönetim ve son karar merciisi her zaman işverendir.
Tabi bu durumda işverenin adil olması gerekmektedir. İşveren izin kullanılma tarihlerinde iyi niyetli ve tüm işçilerine eşit mesafede yaklaşmalıdır. Aksi halde durum, işveren nazarında, yönetim hakkını kötüye kullanmak olarak anılacaktır.
Yıllık iznimi istediğim zaman kullanabilir miyim?
Evet, yıllık izin tüm işçiler için bir hak. Fakat bunun için öncelikle işvereniniz ile anlaşmak durumundasınız. Yıllık izin döneminde, bir departmanda ki çalışanların hepsinin aynı tarihte izine ayrılmak istemesi, o departmanda ki işleyişin aksamasına, dolayısıyla işlerin sağlıklı bir şekilde yürütülemeyeceğine işarettir. Yıllık izin dönemlerinde işveren, çalışanlarının hangi tarihler de izine ayrılacağını yönetim hakkını kullanarak belirleyebilir. Çalışanlarının izin tarihlerini belirlemesi konusunda son söz işverene aittir.
Bir çalışan senelik izin konusunda işverene herhangi bir yaptırımda bulunamaz. Çalışanın yasal hakkı, senelik iznini bir sene içerisinde kullanmasına yöneliktir. Tarihler konusunda muhakkak ve muhakkak işvereni ile uzlaşmak durumundadır.
Özetlememiz gerekir ise;
İşverenlerin işçilere 4857 Sayılı İş Kanunu‘nda beyan edilen süreler de yıllık ücretli izin vermeleri zorunludur. İşçilerin yıllık izine çıkmama gibi bir hakları da bulunmamaktadır. Belirlenen süreler de ki yıllık ücretli izinlerini hak edişten itibaren bir takvim yılı içerisinde kullanmaları gerekmektedir. Yıllık izin tarihleri ile ilgili son söz her zaman işverene aittir. İşçiler izine çıkmak istedikleri tarihleri işverenlerine danışarak belirlemek zorundadır. İşveren objektif davranma koşulu ile, işçilerine yıllık ücretli izinlerini kullandırmalıdır. İşçi yıllık ücretli izin tarihleri ile ilgili işverenine karşı bir yaptırımda bulunamaz. İşçiler bu durumu her ne kadar zorunlu olarak algılasa da, bu durum işveren bazında yerine getirmesi gereken bir yükümlülüktür.
İşveren zorla izin kullandırılabilir mi?