Soru: Merhaba, işyerim önümüzdeki ay farklı bir adrese taşınacak. Bu durum çalışanların bir kısmını oldukça hayal kırıklığına uğrattı. İşyerinin taşınması işçiye fesih hakkı verir mi? İşçinin İşyerinin taşınması sebebiyle işten ayrılma hakkı var mı? Bu durumda nasıl bir yol izlemeliyiz? Teşekkürler.
Cevap:
Merhabalar,
4857 sayılı İş Kanunu’nun22. maddesi’nde, çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi düzenlenmiştir. Bu kanunda, işverene belirli koşullarla iş sözleşmesi veya bu sözleşmenin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulaması ile oluşan çalışma şartlarında esaslı değişiklik yapma yetkisi tanınmıştır.
İşveren çalışma koşullarında değişiklik yapmak istediğinde, bunu yazılı olarak işçiye bildirmek ile yükümlüdür. İşçi değişiklik önerisini altı iş günü içinde yazılı olarak kabul ederse, iş ilişkisi bu yeni koşullarla devam edecektir. İşçi değişiklik önerisini kabul etmez ise işveren değişiklik isteğinin nedenini yazılı olarak açıklamak ve bildirim sürelerine uymak kaydıyla iş sözleşmesini feshedebilecektir.
İşyerinin taşınması sebebiyle işten ayrılma
İş sözleşmesinde veya varsa toplu iş sözleşmesinde, işçinin aynı işverene ait aynı ildeki veya diğer bir ildeki işyerinde görevlendirme yetkisi verilmesi halinde, işverenin bu yetkiye istinaden işçinin işyerini değiştirebilir. İmzalanan sözleşmeye göre, işyeri değiştirilen ve yeni görev yerine gitmeyen işçinin iş sözleşmesinin feshi haklı nedene dayanır. Bu durum imzalamış olduğunu sözleşmeden kaynaklandığından iş şartlarında esaslı değişiklik olarak kabul edilemez. İşverenin, iş sözleşmesini bu şekilde feshi halinde işçi ihbar veya kıdem tazminatına hak kazanamaz.
4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 22. Maddesi‘nde çalışma koşullarında ki değişiklikler ile ilgili;
İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da iş yeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir.
İfadelerine yer verilmiştir.
İş yeri taşınmasında işçinin hakları
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi konu tamamen taraflar arasında imzalanmış olan iş sözleşmesi ile alakalıdır. Evet işyerinin taşınması iş sözleşmenin esaslı unsurlarından birisidir ve bunun çalışanlar bazında ciddi bir problem olduğunu biliyoruz. Fakat, bu taşınma aynı belediye sınırları içinde olmuşsa ve iş sözleşmesinde işçi bu tarz durumlara rıza göstermiş ise, işçi yeni işyerine gitmek zorundadır. Taşınma büyük şehirlerde büyükşehir belediye sınırlarını, normal yerlerde belediye sınırları aşmış ise işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir ve işçi hizmet ise işveren kendisine kıdem tazminatını ödemek zorundadır.
İmzalamış olduğunuz iş sözleşmesine göz atın.
Hepimizin bildiği gibi işçi ile işveren arasında 4857 Sayılı İş Kanunu gereğince yazılı bir sözleşme yapılması gerekmektedir.
Taraflar arasında imza ile hüküm altına alınan iş sözleşmesinde;
“ İşçi, işverenin Türkiye Cumhuriyet’i sınırları içerisinde ki tüm işyerlerinde çalışmayı kabul eder” şeklinde bir madde var ise yeni adres neresi olursa olsun işçinin gitmekten başka bir alternatifi bulunmamaktadır. ” Ben bu işyerinde çalışmak istemiyorum, kıdem tazminatımı alarak ayrılmalıyım” deme şansınız bulunmamaktadır.
İş sözleşmesi yoksa gitme zorunluluğunuz ortadan kalkar.
Tabi bu bahsettiğimiz durum ortada yazılı bir iş sözleşmesi olan haller için geçerli. Eğer taraflar arasında imza ile hüküm altına alınmış iş sözleşmesi söz konusu değil ise, doğal olarak çalışma hayatı süresince yaşanacak bu tarz esaslı değişiklikler işçiyi bağlamayacaktır.
Ortada imza altına alınmış bir iş sözleşmesi yok ise, işyerinin taşınması durumunda işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir. Kıdem tazminatını alarak iş akdini feshedebilir.
İşveren yeni işyeri için gerekli ulaşımı sağlamalıdır.
Şimdi normal şartlar da iş sözleşmesinde; “ İşçi, işverenin Türkiye Cumhuriyet’i sınırları içerisinde ki tüm işyerlerinde çalışmayı kabul eder” şeklinde bir madde var ise işçi yeni işyerine gitmek zorundadır diyoruz ama bu durumda işveren üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmek ile mükelleftir.
Yani işveren yeni adreste görev yapacak personellerin yol parası yüzünden yaşayacağı ekonomik problemleri gidermek zorundadır. Aksi halde sözleşmesinde bulunan “ İşçi, işverenin Türkiye Cumhuriyet’i sınırları içerisinde ki tüm işyerlerinde çalışmayı kabul eder” ibaresi bir şey ifade etmemektedir.
İşçi yeni işyeri ile ilgili, ulaşım problemini çözmeyen ( servis, yol parası ) işverenine karşı iş sözleşmesini haklı neden ile feshedip, kıdem tazminatını talep edebilir.
İşyerinin taşınması sebebiyle işten ayrılma