Deneme süresi nedir?

Çalışma hayatında işçiler ve işverenler bir işi yapmak ve yaptırmak için iş sözleşmesi yaparlarken, birbirlerini karşılıklı olarak denemek isteyebilirler. Bu, son derece tabii bir talep ve durumdur.

İşveren; İşçinin bilgisini, yapacağı işe yatkınlığını, alışkanlığını, yeteneklerini, çalışkanlığını ve verimini ölçmek, ayrıca kişiliği hakkında bilgi edinmek ya da bir kanaat sahibi olmak isteyebilir.

İşçi;  İş yerinin ve çalışma şartlarının kendisine uygun olup olmadığını anlamak, bu gaye ile işi, iş yerini ve çalışma şartlarını görmek ve gözlemlemek, incelemek, takip etmek ve işi yapıp yapamayacağını anlamak, bunun yanı sıra işverenin yaklaşımlarını öğrenmek isteyebilir.

İşçi de işveren de bunları yapabilmek için bir süreye ihtiyaç duyarlar.

İşte, sürekli iş sözleşmelerinin yapılışında işçinin işvereni, işverenin de işçiyi denemek için kararlaştırdıkları, ancak kanunla üst sınırı belirlenmiş süreye “Deneme Süresi” denilmektedir.

Deneme süresi; 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesinde öngörülen, işçi ve işveren arasında yahut işçiler ve işveren arasında yapılan bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde öngörülen, sözleşmenin her iki tarafına da bildirim süresine uymadan ve tazminatsız olarak iş akdini fesih hakkı tanıyan düzenlemedir.

Deneme süresi iki ay olmak zorunda mı?

Böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. Taraflar sözleşmeye deneme süresi koyup koymamakta serbesttir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesinde, taraflarca iş sözleşmesine bir deneme süresi konulduğunda, bu sürenin en çok iki ay olabileceği, ancak deneme süresinin toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabileceği düzenlenmiştir. Deneme süresi içerisinde taraflar, iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız olarak feshedebilirler. Ancak çalıştığı günler için işçinin ücret ve diğer hakları saklıdır.

Deneme süresinde ihbar süresi ne kadardır?

Deneme süresinde herhangi bir ihbar süresi bulunmamaktadır. Taraflar olası bir uyuşmazlık durumunda, iş sözleşmelerini deneme süresi içerisinde derhal ve bildirimsiz olarak feshedebilirler.

Deneme süresince ücret ödenir mi?

İşçi iş başı yaptığı günden itibaren, deneme süresine tabii olarak bir gün dahi çalışması söz konusu olsa dahi, işveren o günün ücret ödemesini yapmak ile mükelleftir. Herhangi bir şekilde bu ücretin ödenmemesi, ertelenmesi mümkün değildir.

Deneme süresinde sigorta yapılır mı?

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun, 7. maddesinde;

Sigorta hak ve yükümlülüklerinin 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için (hizmet akdine istinaden çalışanlar için) çalışmaya, mesleki  eğitime veya staja başladıkları tarihten itibaren başlayacağı,

“Sigortalı bildirimi ve tescili” başlıklı 8 inci maddesinde de; işverenin, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, (bazı istisnalar hariç) 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde (yukarıda) belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlü olduğu,

İfadelerine yer verilmiştir.

Bu neden ile bu şekilde yapılacak olan bir uygulama yasal değildir. İşveren her halükarda da sigorta işlemlerini başlatmalı ve gerekli bildirimleri Sosyal Güvenlik Kurumu‘na yapmak ile mükelleftir.

Deneme süresi kıdemden sayılır mı?

4857 sayılı İş Kanunun 15. maddesi uyarınca deneme süresi en fazla iki ay olabileceğinden (bu süre toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir), işçinin ücretli yıllık izne hak kazanabilmesi içinse iş yerinde bir yıllık çalışma süresini doldurması gerektiğinden, deneme süresi içerisinde işçi yıllık izne hak kazanamaz.

Ancak işçi deneme süresinden sonra iş yerinde çalışmaya devam ederse, yıllık izne hak kazanmada esas alınan bir yıllık sürenin hesabına deneme süresi de dahil edilir. Yani kimse size ” deneme süresinin iş yerinde ki kıdeminize eklenmediğini ” söyleyemez.

Deneme süresinde ki işçinin hakları nelerdir?

Deneme süresi içerisinde çalışan bir işçinin, diğer işçilerden herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Deneme süresinde çalışan işçiler, diğer  işçiler ile aynı haklara sahiplerdir. Sadece deneme süresi içerisinde taraflar sözleşmelerini bildirimsiz ve tazminatsız bir şekilde sonlandırabilirler.

Deneme süresi ile ilgili merak edilenler