Yıllık iznimi istediğim zaman kullanabilir miyim?
Soru: Merhaba, bir yıldır bir firma da çalışmaktayım. Bu yaz nasip olursa senelik izin kullanacağım. Fakat şirkette izin planlaması yapılıyor ve bana Eylül ayı uygun görüldü. Ben ise Ağustos ayında iznimi kullanmak istiyorum. Yıllık iznimi istediğim zaman kullanabilir miyim? Yoksa işverenin bu kararına riayet mi etmem gerekiyor? Bana geri dönüş yaparsanız çok sevinirim, iyi çalışmalar.
Cevap:
Merhabalar,
Bir işletmenin asıl amacı, işin bir şekilde sürekliliğini sağlamak, kar etmek üzerine kuruludur. İşletme içerisinde ki bu işleyişin sağlıklı bir şekilde yürümesi için gerekli olan yapı taşlarının en önemli kısmını o iş yerinin çalışanları oluşturur.
Senelik izin döneminde, bir departmanda ki çalışanların hepsinin aynı tarihte izine ayrılmak istemesi, o departmanda ki işleyişin aksamasına, dolayısıyla işlerin sağlıklı bir şekilde yürütülemeyeceğine işarettir. Siz tabi ki yasal hakkınız olan ücretli senelik izniniz ile ilgili, bir talepte bulunabilirsiniz fakat yukarıda da bahsettiğimiz gibi, senelik izin dönemlerinde işveren, çalışanlarının hangi tarihler de izine ayrılacağını yönetim hakkını kullanarak belirleyebilir. Çalışanlarının izin tarihlerini belirlemesi konusunda son söz işverene aittir.
Bir çalışan senelik izin konusunda işverene herhangi bir yaptırımda bulunamaz. Çalışanın yasal hakkı, senelik iznini bir sene içerisinde kullanmasına yöneliktir. İşveren de ilgili dönemler de muhakkak çalışanlarının senelik izinlerini kullanmalarını sağlamalıdır. Fakat şartlar ne olursa olsun, çalışanlar, hangi tarih aralığında senelik izin kullanacağı konusunda konusunda işvereni ile mutabakat sağlamak zorundadır.
İşveren tüm çalışanlarına objektif yaklaşmalıdır.
Her ne kadar, ücretli yıllık izin tarihlerinin belirlenmesinde son söz işverende olsa da, burada önemli olan nokta, bu sözün objektif şekilde kullanılmasıdır. Yani işçiler arasında bir ayrım yapılmadan, objektif ve somut kriterlerle hareket edilmeli ve yıllık izinlere ilişkin kararlar ayrımcılığa yol açmadan verilmelidir. Bilinçli ve ön yargılı şekilde verilen kararların herhangi bir geçerliliği bulunmamaktadır.
Özetlememiz gerekir ise şayet;
İşveren, tüm çalışanlarına eşit derece davranmalıdır. İşçiler tabi ki, izin tarihlerini belirleme konusunda söz sahibidir fakat, işverenler objektif davranmak ve işçileri arasında ayrım yapmamak kaydıyla, işçilerinin ücretli yıllık izin tarihlerine müdahale edebilir. İşçiler yıllık ücretli izin tarihlerini belirlerken işverenlerinden onay almak zorundadır. İşverenler ise, yönetim hakkını kullanarak, işçilerine direk onay verebilir ya da tarihleri değiştirebilir. İşçilerin, yıllık ücretli izin tarihlerin belirlenmesi konularında işverenlerine herhangi bir yaptırımda bulunma şansı bulunmamaktadır.
Senelik izin durumu, işçinin yasal ve en doğal hakkıdır ve işveren her işçisine bu hakkı kullandırmak ile yükümlüdür. Sadece işçi yıllık izni hak ettikten sonra, izine ayrılacağı tarihler ile ilgili işvereni ile mutabakat sağlamak durumundadır. İşvereninin onaylamadığı bir tarihte, sırf işveren ile inatlaşarak kullanılacak bir izin, çalışma koşullarının uygulanmaması olarak değerlendirilebilir ve çalışma koşullarının işçi tarafından uygulanmaması, işçi adına olumsuz sonuçlar doğurabilir.
