İhbar süresinde yıllık izin kullanılır mı
Soru: Merhaba, 5,5 yıldır çalışmakta olduğum iş yerimden bu ay sonu itibariyle çıkarılıyorum. Hesaplamalarıma göre, 8 hafta ihbar sürem mevcut. İçeride 35 günlük iznim mevcut olduğu için işverenim ihbar sürem boyunca beni senelik izne çıkardı. Bu durum normal mi? İhbar süresinde yıllık izin kullanılır mı? Teşekkür ederim.
Cevap:
Merhabalar,
İş yerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmakta olan işçilerin iş sözleşmelerinin İşveren tarafından 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25.maddesi dışında yapılacak tüm fesihler 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre bildirimli fesih halleri olarak değerlendirilmektedir.
4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 17.maddesinde her işçinin iş yerindeki kıdemine göre verilecek ihbar süreleri 2 hafta ile 8 hafta arasında düzenlenmiştir.
- İş yerinde ki kıdemi altı aydan az ise; 2 hafta,
- İş yerinde ki kıdemi, 6 ay ile 1.5 sene arasında ise; 4 hafta,
- İş yerinde ki kıdemi 1.5 sene ile 3 sene arasında ise; 6 hafta,
- İş yerinde ki kıdemi 3 sene ve üzerinde ise; 8 hafta,
Öncesinden fesih bildiriminin yapılaması gerekmektedir
Ayrıca;
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.
Yeni iş arama izni nedir?
4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 27.maddesinde:
”Bildirim süreleri içinde, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir. İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırıldığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.”
İfadelerine yer verilmiştir.
İşveren ihbar süresi kullandırarak, bildirimli fesih şeklini tercih etmesi halinde, ihbar süresi içerisinde, işçiye iş günlerinde en az 2 saat ücretli iş arama izini verme yükümlüğü bulunmaktadır. İşçiye de iş günlerde kullanacağı iki saatlik iş arama iznini, işçi yararına kullanılmasını temin bakımından, “işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir.” Hükmü ile işçiye iş arama izinini iş günlerinde 2’şer saatlik parçalar halinde kullanmak yerine, topluca kullanabilmesi için tercih yapma imkanı tanımaktadır.
İşçi 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 27.maddesiyle kendisine tanınmış ve verilmiş olan günlük iş arama iznini işverene yazılı olarak bildirerek topluca kullanmak istediğinde, İşçi iş yerindeki hizmetine göre, 17.maddesindeki ihbar süresindeki her iş günü için 2 saat olmak üzere kullanacağı toplam iş arama izini talep ederek, iş arama izinini aşan bakiye ihbar süresinde normal çalışmasına sürdürerek, süre sonunda da toplu iş arama iznini günlük olarak kullanacak, çalıştığı ihbar süresinin ve çalışmadığı iş arama izin süresinin ücreti tam olarak ödenecektir.
İhbar süresi içerisinde yıllık izin
Senelik izin ile ihbar süresi farklı kavramlardır. İlgili konu 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 59. maddesi ile hüküm altına alınmıştır.
Yani eğer sizi işveren işten çıkartıyor ise, içeride de örneği 20 gün izniniz söz konusu ise, işvereniniz sizi ilk önce 20 günlük ücretli izne çıkarak, ondan sonra ihbar sürenizi başlatacaktır. İşveren işten çıkardığı işçisine; ” ihbar süren başladı, içeride de 20 günlük iznin var, izine çık, izin süreni ihbar sürenden düşeriz. ” deme şansı bulunmamaktadır.
Bu uygulama sadece iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiği durumlarda uygulanır.
Şöyle örnek verelim;
Diyelim ki; gene aynı şartlarda çalışıyorsunuz fakat bu sefer içeride kullanmamış olduğunuz bir izin süreniz bulunmamakta. İşvereniniz ne yapacak? İçeride senelik izniniz olmadığı için size ihbar bildirimi yapmayacak mı? Burada bahsetmek istediğimiz şeyler çok farklı. İçeride 35 günlük senelik ücretli izninizi ihbar süreniz de kullanırsanız, işveren avantajlıdır. Çünkü sizin adınıza 35 gün daha az maaş ve prim ödeyecektir. Siz buna razı geliyorsanız zaten diyecek pek bir şey yok. Fakat siz işten çıkarıldığınız için, tekrardan iş bulma konularında problem yaşayabilme ihtimaliniz karşısında mağdur olabilirsiniz.
Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti
Madde 59 – İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zaman aşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.
İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde 17 nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27.madde gereğince işçiye verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez.
İhbar süresinde yıllık izin kullanılır mı?
- İş yeriniz de 3,5 yıl çalışma karşılığında sizin, sekiz hafta ihbar süreniz bulunmaktadır.
- İş sözleşmenizi işveren feshediyor ise, ihbar süresi içerisinde yıllık izin kullandırılamaz.
Eğer ihbar süreniz içerisinde yıllık izin kullandıysanız, kanunen siz eksik ihbar süresi kullanmış kabul edileceksiniz. Sizin 8 hafta yani 56 gün ihbar süreniz var, siz bu süre içerisinde içeride bulunan 35 günlük ücretli izninizi kullandınız ve bu sayede siz 56 günlük ihbar sürenizden sadece 21 gün kullandınız ve 35 gün daha ihbar süresi kullanmanız gerekmektedir. Dolayısıyla; İhbar süreniz, 56 gün olarak sabit kalmıştır. Kullanmış olduğunuz 35 günlük yıllık izninizden sonra 56 günlük ihbar süreniz başlayacaktır. Bu nedenle fesih süreniz, 35 gün daha uzamış bulunmaktadır.
Özetlememiz gerekir ise;
İhbar süresi içerisinde yıllık izin kullandırmak hatalı bir uygulamadır. İşçinin ihbar süresi ile yıllık izin birbirleri ile bağdaştırılamaz. Eğer ihbar süresi içerisinde işçiye yıllık izin kullandırılır ise, fesih tarihi, kullanılan yıllık izin süresi kadar uzayacaktır. İş akdi feshedilen işçinin eğer içeride işveren ya kullanmadığı yıllık ücretli izni varsa, ilk önce onu kullandırıp ihbar süresini başlatmalı ya da ihbar süresini başlatıp, bildirim süresi sonunda iş sözleşmesi feshedildikten sonra, içerideki kalan kullanılmamış yıllık izin için işçiye ücretini ödemelidir. Bu iki uygulama dışında yapılan işlemler yanlış olarak kabul edilecektir.
