Mobbing nedir?
Mobbing kavramı, İngilizce ” mob ” kökünden gelmekte olup, ” mob “sözcüğü, aşırı şiddetle ilişkili ve yasaya uygun olmayan kabalık anlamındadır.
Sözcük Latince “mobile vulgus ”tan türemiştir. İş yaşamında maddi ve manevi çok büyük zarara yol açan duygusal taciz, yakın geçmişte başlı başına bir olgu olarak tanımlanmıştır.
Mobbingin (işyerinde psikolojik taciz) kelime anlamı, psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermektir.
Türk Dil Kurumu, mobbing kavramını,
“Bezdiri” kelimesini belirlemiş ve bezdiriyi “İş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip huzursuz olmasına yol açarak yıldırma, dışlama, gözden düşürme” olarak tanımlamıştır.
Mobbing, mevcut gücün ya da pozisyonun kötüye kullanılarak, sistematik olarak psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, aşağılama, tehdit vb. şekillerde tecelli eden duygusal bir saldırıdır.
Kişinin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olmasıyla başlayıp, işverenin ima ve alay ile karşısındakinin toplumsal itibarını düşürmeyi de içeren saldırgan bir ortam yaratarak onu işten çıkmaya zorlamasıdır.
Yaş, cinsiyet, ırk ayrımı olmaksızın kişiyi iş yaşamından dışlamak amacı ile kasıtlı olarak yapılır. Mobbing uygulayan kişiye “ tacizci ”, mobbinge maruz kalan kişiye ise “ mağdur ” denir.
Mobbbing mağduru olan işçinin yasal hakları neledir?
- İş sözleşmesini haklı nedenler ile feshetme hakkına sahiptir.
- Mobbing’e uğrayan işçi, kendisine mobbing uygulayan işverenine dava açabilir, manevi tazminat talep edebilir.
Mobbing’e maruz kalan işçi iddaasını kanıtlarsa işveren yanar.
Mobbing’e uğradığı kanıtlanan çalışan iş sözleşmesinin feshinden doğan kıdem, ihbar gibi bütün tazminatlarını alabileceği gibi, dava sonucunda manevi tazminata da hak kazanabiliyor. Ayrıca bunun yanında işverenin eşit davranma borcunu ihlal ettiği gerekçesiyle yüksek miktarda tazminat ödemesi sonucu da doğabilir.
Ancak mobbing davalarında kişilerin mobbinge uğradıklarını kanıtlamaları gerekmektedir. Bu yüzden mobbing’e uğrayan çalışanların bu durumu mümkün olduğunca fazla delille ortaya koyması gerekiyor.
O nedenle mobbing’e maruz kaldığını düşünen işçiler uyanık olmalı ve tüm delillere sahip olmalıdır. Olası bir dava yoluna gidildiğinde işçinin elinin çok sağlam olması kıdem ve ihbar tazminatlarının yanı sıra, kendisine mobbing uygulayan işverenine dava açabilme ve manevi tazminat davası açma şansı vermektedir.
Mobbing’e maruz kalan işçiler iş yerinde ki çalışma arkadaşlarından yaşanan olaylara dair şahit sunabilmesi, işverenin uyguladığı maddi yaptırımlar ( maaş kesme gibi ) ile ilgili bordroları ya da, olağan dışı pozisyon değiştirme durumları söz konusuysa bu konular ile ilgili belgeler çok önemlidir.
Nereye şikayette bulunabilirim?
Eğer delillerinin yeterliyse, Alo 170 hattından telefonla şikayette bulunabilirsiniz. Fakat eğer uğradığınız şiddet artık dayanılmaz durumdaysa, direk anayasal hakkınızı kullanarak mahkemeye de başvurabilirsiniz.
